|
Merkury to najbliższa Słońcu
planeta i ósma pod względem wielkości. Merkury ma mniejszą średnicę niż Ganymede
i Titan, ale jest bardziej masywny.
orbita: 57,910,000 km (0.38 AU) od Słońca
średnica: 4,880 km
masa: 3.30e23 kg
W mitologii rzymskiej
Merkury
był bogiem handlu, podróży i złodziei. Jego greckim odpowiednikiem był
Hermes, posłaniec
bogów. Planeta otrzymała tą nazwę ze względu na jej prędkość w
pokonywaniu nieba.
Merkury jest znany od czasów Sumeryjskich ( 3 stulecie p.n.e.). Od Greków otrzymał dwie nazwy: Apollo ze względu iż pojawiał się jako gwiazda poranna i Hermes ponieważ był gwiazdą wieczorną. Greccy astronomowie wiedzieli że nazwy te przypisano temu samemu obiektowi. Heraclitus wierzył że Merkury i Venus krążą wokół Słońca a nie Ziemi.
Merkury był odwiedzony przez tylko jeden pojazd kosmiczny, Mariner 10. Przeleciał obok niego trzy razy w 1974 i 1975. Tylko 45% zostało zmapowanych (niestety ze względu na małą odległość do Słońca nie ma możliwość fotografowania go przez HST).
Orbita Merkurego jest bardzo eccentric; w peryhelium posiada tylko 46 million km od Słońca a w aphelium sięga 70 million. Peryhelium jego orbity precesuje wokół Słońca z bardzo wolną prędkością. 19 wieczni astronomowie dokonali bardzo uważnych obserwacji parametrów orbitalnych Merkurego ale nie mogli tego adekwatnie wykazać używając mechaniki Newtona . Drobne różnice pomiędzy obserwowanymi a przewidzianymi wartościami były małym aczkolwiek dokuczliwym problemem przez wiele dekad. Myślano że inna planeta (czasem nazywana Vulcan) może egzystować na pobliskiej Merkuremu orbicie co tłumaczyło rozbieżności. Prawdziwa odpowiedź była dużo bardziej dramatyczna : Einstein- Generalna Teoria Względności! Jest to poprawna prognoza ruchów Merkurego i bardzo ważny czynnik we wczesnej akceptacji teorii.
Do 1962 myślano że "dzień" na tą samą długość co "rok" spowodu utrzymania tej samej strony zwróconej do Słońca tak jak Księżyc jest zwrócony do Ziemi . Jednak zostało udowodnione że jest to fałsz w 1965 dzięki obserwacjom przy użyciu radaru dopplera . Jest teraz wiadomo że Merkury obraca się trzy razy w dwóch jego latach. Merkury to jedyne ciało w układzie słonecznym który posiada orbitalny/rotacyjny rezonans z wartością inną niż 1:1 (choć może nie mieć żadnego rezonansu).
Fakt ten i wysoka eccentricity orbity Merkurego może produkować dziwne efekty dla obserwatora powierzchni planety. W niektórych długościach geograficznych obserwator może oglądać wschód Słońca a następnie stopniowo zwiększać jego widoczny rozmiar w miarę ruchu w kierunku zenitu. W tym punkcie Słońce zatrzymuje się, krótki rewers, i znów się zatrzymuje przed kontynuacją ruchu w stronę horyzontu i zmniejszając swój widoczny rozmiar. W tym czasie gwiazdy poruszają się trzy razy szybciej po niebie. Obserwator w innych punktach na powierzchni Merkurego może widzieć różne aczkolwiek równe ruchy.
Wahania temperatur na Merkurym są najbardziej ekstremalne w układzie słonecznym zaczynają się od 90 K a kończą na 700 K. Temperatura na Venus jest nieznacznie wyższa ale bardzo stablina.
Merkury w wielu punktach jest podobny do Księżyca:
jego powierzchnia jest pokryta kraterami i bardzo
stara; nie istnieją tam
płyty tektoniczne. Z drugiej strony patrząc
to Merkury jest dużo gęstszy od Księżyca (5.43 gm/cm3 vs 3.34).
Merkury to drugi
najgęstszy obiekt układu słonecznego
po Ziemi. Obecnie gęstość Ziemi zwiększa się z
powodu kompresji grawitalnej, ale gdyby tak nie było to Merkury byłby gęstszy
od Ziemi . Wskazuje to że gęste żelazne jądro Merkurego jest prawdopodobnie
większe niż Ziemskie, prawdopodobnie zawiera większość planety.
Merkury posiada dość cienką
krzemową osłonę i skorupę.
Wnętrze Merkurego jest zdominowane interior przez duży rdzeń żelazny o promieniu 1800 do 1900 km. Zewnętrzna skorupa krzemowa (podobna do Ziemskiej osłony i skorupy) jest gruba na 500 -600 km. Przynajmniej część rdzenia jest stopiona.
Merkury aktualnie posiada bardzo cienką atmosferę składającą się z atomów wystrzelonych z jego powierzchni przez wiatr słoneczny. Ponieważ Merkury jest bardzo gorący, atomy te szybko uciekają w przestrzeń. Więc w kontraście do Ziemi i Venus których atmosfery są stabilne, atmosfera Merkurego jest stale przebudowywana.
Powierzchnia Merkurego pokazuje
anormalne skarpy, część długich na setki kilometrów i wysokich na
trzy kilometry. Część przeciętych (Some cut thru the rings) pierścieni
kraterów i inne czynniki ukształtowania wskazują iż powierzchnia kształtowana
była przez kompresję. Oceniano że obszar powierzchni planety zmniejsza się o
0.1% (lub o 1km promienia planety).
Jednym z największych czynników na
planecie jest Caloris Basin (prawo); posiada około 1300 km w średnicy . Myślano
że jest podobny do wielkich misek(large
basins (maria)) na Księżycu. Tak jak misy księżycowe,
te zostały stworzone przez duże uderzenie we wczesnej historii układu słonecznego.
Uderzenie to jest również odpowiedzialne za dziwaczne ukształtowanie terenu
na 
(That impact was probably also responsible
for the odd terrain on the exact opposite side of the planet (left).)
W dodatku do pokrytego kraterami terenu, Merkury posiada również tereny dość gładkich równin. Niektóre z nich to pozostałość po dawnej aktywności wulkanicznej, ale część może być wynikiem zwolnienia z ( ejecta from cratering impacts).
Reanaliza danych z Mariner daje takie same dowody na istnienie prawdawnego wulkanizmu na Merkurym. Jednak więcej danych będzie koniecznych do potwierdzenia.
Zadzwiająco, obserwacje radarowe bieguna północnego Merkurego ( region nie zbadany przez Mariner 10) pokazują wodę i lód w cieniu jakiś kraterów.
Merkury posiada małe pole magnetyczne o mocy 1% pola magnetycznego Ziemi.
Merkury nie posiada żadnych znanych satelitów.
Mercury jest bardzo często widoczny z użyciem lornetki a nawet nie uzbrojonego oka, jednak jest on zawsze bardzo blisko Słońca i trudno jest go dostrzec w czasie zmierzchy. Istnieje kilka stron www które pokazują aktualną pozycję Merkurego (i innych planet) na niebie. Bardziej dokładne diagramy można stworzyć za pomocą planetarium program takiego jak Starry Night.
... Sun
... Mercury
... Venus
... Data
